Mô hình định danh blockchain quốc gia hoạt động như thế nào?

Blockchain phục vụ dịch vụ công

Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia (NDA), trực thuộc Bộ Công an Việt Nam, đang triển khai phát triển 2 nền tảng công nghệ then chốt dựa trên Blockchain, gồm Nền tảng chuỗi khối quốc gia (NDA Chain) và Hệ thống định danh phi tập trung cấp quốc gia (NDA DID). Đây là bước đi chiến lược nhằm xây dựng một hạ tầng công nghệ độc lập, góp phần hình thành thị trường dữ liệu có chủ quyền, minh bạch và phù hợp với đặc thù văn hóa, pháp lý của Việt Nam.

Điểm khác biệt nổi bật của NDA Chain so với các nền tảng blockchain phổ biến là việc tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn pháp lý và kỹ thuật hiện hành của Việt Nam. NDA Chain là chất xúc tác giúp tăng cường bảo mật thông tin và minh bạch dữ liệu, góp phần khẳng định chủ quyền số và vị thế công nghệ của Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng trong thời kỳ chuyển đổi số.

Việc phát triển và ứng dụng các nền tảng này cũng phù hợp với định hướng của Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về việc xây dựng môi trường số an toàn, đồng thời đặt nền móng cho nền kinh tế dữ liệu phát triển bền vững và lành mạnh tại Việt Nam.

Chiến lược phát triển 2 nền tảng Blockchain của NDA là bước tiến quan trọng giúp Việt Nam sở hữu hạ tầng công nghệ độc lập, minh bạch, phù hợp với văn hóa và pháp lý trong nước, đồng thời nâng cao năng lực bảo mật và quản lý dữ liệu trong kỷ nguyên số.

Tận dụng ưu thế của blockchain

NDA DID là một hệ thống định danh phi tập trung lai (Hybrid Decentralized Identity - Hybrid DID). NDA Chain không hoàn toàn phi tập trung như các blockchain công khai truyền thống mà kết hợp giữa mạng blockchain được kiểm soát (permissioned blockchain) và cơ sở dữ liệu tập trung Quốc gia hiện có. Cách hoạt động của NDA Chain nhằm tận dụng ưu điểm của blockchain trong việc bảo mật, minh bạch và kiểm soát dữ liệu cá nhân, đồng thời vẫn giữ được tính hiệu quả và khả năng mở rộng cần thiết cho quy mô quốc gia.

Cụ thể, NDA Chain sử dụng cơ chế đồng thuận Bằng chứng quyền hạn (Proof of Authority - PoA), trong đó các nút xác thực được chọn lọc và quản lý, giúp hệ thống đạt được tốc độ xử lý giao dịch cao và khả năng mở rộng tốt hơn so với các blockchain phi tập trung hoàn toàn. Người dùng có quyền sở hữu, kiểm soát dữ liệu của mình, có thể chọn lọc để chia sẻ thông tin cá nhân thông qua công nghệ Bằng chứng không tri thức (Zero-Knowledge Proof), đảm bảo quyền riêng tư và bảo mật.

Mô hình lai này cho phép NDA Chain tích hợp liền mạch với hệ thống định danh hiện tại của Việt Nam, đồng thời mở rộng khả năng tương tác xuyên biên giới và tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế. Nhờ đó, NDA Chain giúp nâng cao bảo mật và quyền riêng tư cho người dùng và giải quyết được các hạn chế về khả năng mở rộng, tính tương thích toàn cầu của hệ thống định danh số hiện tại.

Giải pháp này giúp bảo vệ quyền riêng tư, ngăn chặn giả mạo thông tin và các hành vi lừa đảo trên không gian mạng. NDA DID cũng tạo nền tảng tin cậy để triển khai các dịch vụ số an toàn trong nhiều lĩnh vực như tài chính, y tế, giáo dục và hành chính công.